Οι δέκα Ιταλοί συνθέτες που άφησαν το στίγμα τους στην Κλασική Μουσική
Επιμέλεια : Χαράλαμπος Αθανασόπουλος
Δημοσιεύτηκε 31/12/2019 11:19
Παίρνοντας αφορμή από ένα άρθρο του αγγλικού περιοδικού Gramophone με το οποίο συμφωνούμε σε γενικές γραμμές θα σας παρουσιάσουμε από την πληθώρα των μεγάλων Ιταλών συνθετών μόνο δέκα, που εκτός από πληθωρικό ταλέντο διαμόρφωσαν τα ακούσματα της εποχής τους ή ακόμη και τον ρου της μουσικής Ιστορίας στη Δύση.
Giovanni Palestrina (περίπου 1525 -1594)
Θεωρείται ο μεγαλύτερος συνθέτης της Καθολικής Εκκλησίας και ένας από τους πιο ραφινάτους συνθέτες της πολυφωνικής μουσικής, την οποία υποστήριξε ενάντια στο ρεύμα που είχε δημιουργηθεί στη Σύνοδο του Τριδέντου αφιερώνοντας το πολυφωνικό έργο «Λειτουργία για τον Πάπα Μάρκελλο».
Missa Ppae Marcelli - Giovanni Palestrina
Claudio Monteverdi (βαπτίστηκε 1567 - 1643)
O Monteverdi μπορεί να θεωρηθεί από τις δυναμικότερες φιγούρες στην Ιστορία της Μουσικής. Από τα αξιολογότερα έργα του η όπερα ''Ορφέας''. Ας μην ξεχνάμε ότι η όπερα όπως τη γνωρίζουμε πήρε σάρκα και οστά στα τέλη της Αναγέννησης (16ος αιώνας) στη Φλωρεντία και στη διαμόρφωσή της έπαιξε σημαντικό ρόλο και ο Monteverdi. Ένα επίσης σημαντικό έργο του είναι οι Εσπερινοί 1610. Ας μην ξεχνούμε ότι η Εκκλησία υπήρξε από τους μεγαλύτερους εργοδότες των κλασικών συνθετών επί μακρόν.Και η εκκλησιαστική μουσική όντας δωρεάν ήταν αυτή που έφτανε στο φτωχό λαό.
Vespro della Beata Vergine (1610) (excerpts)
Arcangelo Corelli (1653 - 1713)
Corelli ;υπήρξε ο κύριος ιδρυτής της ορχηστρικής εκτέλεσης ιδρύοντας τα είδη μπαρόκ τρίο και σόλο sonata και κυρίως το concerto grosso. Aπό τα Concerti Grossi Op. VI διάλεξα την εκτέλεση του Sardelli ως την πιο ενημερωμένη με την ανακάλυψη εγγράφων που μιλούν για ''γεμίσματα'' , την προσθήκη δηλαδή για περισσότερη έμφαση πνευστών οργάνων σε ορισμένα μέρη του έργου. Όποιος γνωρίζει τον παλιό τρόπο εκτέλεσης θα μείνει άναυδος.
A. Corelli: Concerti Grossi op. VI
Antonio Vivaldi ( 1678 - 1741 )
Με τον Vivaldi η μουσική μπαρόκ φτάνει σο απώγειό της.Ο ευδαίμων καλλιεργημένος κόσμος της σύγχρονής του Βενετίας αστραποβολά στις συνθέσεις του, δουλεμένες με αφάνταστη μαεστρία. Έγραψε πάμπολλα κοντσέρτα για βιολί ( πάνω από 200 ) όπως και για άλλα όργανα. Τα εκκλησιαστικά του έργα και οι όπερές του που ξαναέρχονται στο φως τα τελευταία χρόνια , εδραιώνουν τη μεγαλοσύνη του.
''La stravaganza'' Κοντσέρτο για βιολί No.2 RV.279
Domenico Scarlatti (1685 - 1757)
Γιός του μεγάλου Alessandro Scarlatti, έζησε στην πατρίδα του Νάπολη όπως και στις Ισπανική και Πορτογαλική Αυλή, όπου διέπρεψε κυρίως στην οργανική ( instrumental) μουσική και κυρίως στις σύνθεση σονατών για κλαβιέ, όπου υπήρξε καθοριστικός για την διαμόρφωση και εξέλιξη αυτού του είδους. Έχουν διασωθεί πάνω από 500 ''πιανιστικά'' έργα του ( για τσέμπαλο και την εξέλιξή του σε κλαβικόρντο ). Εδώ διάλεξα μια εκτέλεση για πιάνο , γιατί ίσως ο ήχος των παλιότερων οργάνων δεν είναι προσιτός στα αυτιά όλων.
Sonata K. 141
Gioachino Rossini (1792 - 1868)
'' Η απόλαυση πρέπει να είναι η βάση και ο σκοπός της δουλειάς που κάνω'' έγραψε. ''Aπλή μελωδία, καθαρός ρυθμός''. Μέχρι την απόσυρσή του από την ενεργό δράση το 1829 ήταν ο πιο δημοφιλής συνθέτης στην Ιστορία της όπερας. Η συνεισφορά του στην εξέλιξη αυτού του μουσικού είδους υπήρξε τεράστια. Την σκυτάλη παρέδωσε στον Bellini και στον Donizetti. Διάσημα έργα του ''Ο Κουρέας της Σεβίλλης'', ''Γουλιέλμος Τέλλος'', ''Η Κλέφτρα Κίσσα'', ''Η Σταχτοπούτα'' και άλλα .
IL Barbiere dei Siviglia - Largo al factotum
Gaetano Donizetti (1797 - 1848)
Ο Donizetti ήταν μια μηχανή παραγωγής μουσικής όπερας. Έγραφε τρεις με τέσσερις το χρόνο. Λένε ότι διαμόρφωσε σκηνικά και έγραψε τη μουσική της τελευταίας πράξης της ''La Favorita'' σε λίγες μόνο ώρες. Μαζί με τον Rossini και τον Bellini θεωρούνται οι κύριοι εκφραστές του στιλ belcanto. Mεταξύ των πάμπολλων έργων του θυμίζουμε τη Lucia di Lamermoor τον Don Pasquale, την La fille du régiment, το L'elisir d'amore και άλλα πλείστα.
''L' elisir d' amore'' , Una furtiva lagrima
Giuseppe Verdi (1813 - 1901)
Ο Verdi είχε την ικανότητα να συλλαμβάνει λαμπρές μελωδίες με μια έμφυτη ικανότητα της κατανόησης της ανθρώπινης φωνής, της άμεσης έκφρασης των ιδεών και την καταγραφή όλων αυτών με στιλπνότητα, χρώμα και πρωτοτυπία. Mεταξύ των πολλών γνωστών έργων του σας θυμίζουμε τον Rigoletto, την La traviata, την Aida, τον Don Carlo, τον Otello την Messa da Requiem.
''Requiem'' , Dies Irae (Ημέρα Οργής)
Giacomo Puccini (1858 - 1924)
Όποια ατμόσφαιρα και να ήθελε να δημιουργήσει, ο ηχητικός κόσμος του Puccini είναι αλάνθαστα εκεί με την πλούσια αλλά πάντα καθαρή ορχηστρική του γραφή και το καλάθι χωρίς πάτο από μελωδίες που βρίθουν από γλυκόπικρα ρομαντικά χρώματα. Από το ρομαντικό στιλ του 1800 προχώρησε στον ρεαλιστικό ''βερισμό'' του οποίου έγινε από τους κύριους αντιπρόσωπους. Μεταξύ των αριστουργημάτων του αναφέρουμε την Tosca, την Manon Lescaut, την La bohème, την Madama Butterfly.
Giacomo Puccini (1858 - 1924)
Ottorino Respighi (1879 - 1936)
O Respighi ήταν ένας από τους πλέον αριστουργηματικούς ενορχηστρωτές του περασμένου αιώνα, λάτρης των εντυπωσιακών φανταχτερών εφέ. Όλες οι παρτιτούρες του χαρακτηρίζονται για τις ευφάνταστες γλυκιές αρμονίες τους και το ηχόχρωμα. Μερικοί τον κατατάσσουν στους εμπρεσιονιστές συνθέτες. Γνωστά στους περισσότερους είναι '' Τα πεύκα της Ρώμης'', ''Τα συντριβάνια της Ρώμης'', ''Ρωμαϊκές Γιορτές''.
''Adagio con variazioni'' per Violoncello & Orchestra