jazz blues rock

Η Αλγερία το Ράι και οι μουσικές παραδόσεις των σεΐχηδων

 

 

 

 

Η λέξη Ράι (Raï- Rai) σημαίνει καταθέτω μία άποψη και έδωσε την ονομασία της στο πιο διαδεδομένο μουσικό ιδίωμα της Αλγερίας προερχόμενο από την μακρινή δεκαετία του 1920 ενώ έγινε ιδιαίτερα διαδεδομένη στα μεγάλα αστικά κέντρα της χώρας από τη δεκαετία του 1960 και μετά. Το Ράι γνώρισε επιτυχία κυρίως ανάμεσα στους νέους της χώρας οι οποίοι θέλησαν να ξεφύγουν από τις αυστηρές μουσουλμανικές παραδόσεις.

Οι τραγουδιστές του Ράι ονομάζονται cheb (αραβικά: νέο), σε αντίθεση με το sheikh (αραβικά : παλιό) και τους τραγουδιστές τους ονομάζουν Chaabi. Η παράδοση προέκυψε στην πόλη του Οράν, κυρίως μεταξύ των φτωχών. Παραδοσιακά τραγουδιέται από τους άντρες, μέχρι τα τέλη του 20ου αιώνα, οι γυναίκες τραγουδιστές είχαν γίνει γνωστέ αργότερα. Οι στίχοι του Ράι αφορούσαν κοινωνικά ζητήματα όπως η ασθένεια και η αστυνόμευση των ευρωπαϊκών αποικιών που επηρέασαν τους ιθαγενείς πληθυσμούς.

Παρόλα αυτά η μουσική του ράι χρησιμοποίησαν διαφορά παραδοσιακά η ακόμα και θρησκευτικά όργανα όπως τα κρουστά μπεντίρ και γκουελάλ (φλάουτου φτιαγμένο από ρόδοξύλο της ερήμου) γκάσμπα, τα οποία δοκίμασαν με ενορχηστρώσεις δυτικής μουσικής.

Κρουστά Guellal

Φλάουτο από ρόδοξύλο φλάουτου της ερήμου

Στον στίχο ένα από τα στοιχεία που κυριαρχούν είναι ο πολιτικό-κοινωνικός σχολιασμός. Αξίζει ακόμη να αναφερθεί ότι στην πολυάριθμη Αλγερινή παροικία της Γαλλίας το Ράι αναμείχθηκε στα νεότερα χρόνια με άλλα δυτικά ιδιώματα όπως η pop και η rap.

Σε ότι αφορά τα προγενέστερα μουσικά ιδιώματα το Οράν θεωρείται γενικά το λίκνο της παραδοσιακής Αλγερινής μουσικής. Σε μία πόλη με έντονο Ευρωπαϊκό (κυρίως ισπανικό) όπως το Οράν μουσικές των Ισπανών (ιδιαίτερα τα ανδαλουσιανά είδη) συνδυάστηκαν με τις μουσουλμανικές παραδόσεις και γέννησαν το επονομαζόμενο αλ-ανταλούς. Το είδος αυτό παίζεται κυρίως από δεξιοτέχνες μουσικούς ικανούς να αναπαράγουν τις περίτεχνες μελωδίες και τους πολύπλοκους τονικούς κανόνες της αράβοανδαλουσιανής μουσικής παράδοσης. 

Spanish-Arabic Music of Al-Andalus

Qiyan Music of Al Andalus 

 

 Μια από της διασημότερες μορφές της Ράι είναι η Cheikha Rimitti (8 Μαΐου 1923 – 15 Μαΐου 2006). Τα τραγούδια της περιγράφουν τη σκληρή ζωή που υπέφεραν οι φτωχοί Αλγερινοί, εστιάζοντας στον καθημερινό αγώνα τους για ζωή, στις απολαύσεις του σεξ, της αγάπης, του αλκοόλ, της φιλίας και της πραγματικότητας του πολέμου.

Cheikha Rimitti - Saida

Το ιδίωμα που γνώρισε κατά τόπους διάφορες παραλλαγές και ονομάστηκε χάουζι στις περιοχές του Τλέμσεν, ααρούμπι στο Αλγέρι και μαλούφ στις περιοχές από την Κωνσταντίνη προς τα ανατολικά της χώρας. Ξεχωριστό είδος τέλος, τα μουσικά ιδιώματα των σεΐχηδων (η προσφώνηση Σεΐχης σημαίνει σε γενικές γραμμές αξιότιμος κύριος) των Βερβέρων. Σε χώρες όπως η Αλγερία ή το Μαρόκο, οι σεΐχηδες θεωρούνται κατά κάποιον τρόπο οι ποιητές του δρόμου. Ντυμένοι πάντα με την παραδοσιακή ενδυμασία (τη μακριά και λευκή τζελάμπα και το χαρακτηριστικό τουρμπάνι), απαγγέλλουν ποιητικούς στίχους στο λαϊκό ύφος μελούν, με τη συνοδεία της λειτουργικής μουσικής.

Η μουσική περιορίζεται σε δύο ή τρεις συγχορδίες και συνοδεύεται από κρουστά που παίζουν δυνατούς ρυθμούς. Τα σχήματα αποτελούνται συνήθως από έναν οργανοπαίκτη της γκουελάλ και δύο μουσικούς που παίζουν γκάσμπα.

Πηγές : Wikipedia, Unesco.