jazz blues rock

Η μουσική έχει πάρει φωτιά στο Μάλι κυριολεκτικά και μεταφορικά. Εκατοντάδες μουσικοί από τον πολιτιστικά πλούσιο βορά της χώρας διέφυγαν νότια, κυνηγημένοι από θρησκευτικά σκληροπυρηνικούς  που έχουν απαγορεύσει οποιαδήποτε μορφή  μουσικής που δεν έχει σχέση με την μουσική με στίχους από το Κοράνι. «Στο βόρειο Μάλι, η μουσική είναι σαν το οξυγόνο», αναφέρει ο Baba Salah, ένας από τους πιο ευυπόληπτους μουσικούς στο βόρειο Μαλί σε δήλωση του στην Washington Post το Νοέμβριο «Τώρα, δεν μπορούμε να αναπνέυσουμε». Τον Μάρτιο, εν μέσω ενός στρατιωτικού πραξικοπήματος, αντάρτες Τουαρέγκ ένωσαν τις δυνάμεις τους με ισλαμιστές αυτονομιστές που συνδέονται με την Αλ-Κάιντα. Οι μάχες σάρωσαν το βόρειο Μάλι και αυτό είχε σαν αποτέλεσμα την κατάληψη μεγάλων πόλεων μέσα σε λίγες εβδομάδες με τη διάσπαση αυτής της χρεοκοπημένης χώρας στα δύο. Λίγο αργότερα, οι ισλαμιστές και η Αλ-Κάιντα ανέλαβαν τον έλεγχο. Με την εμπλοκή και των Γαλλικών στρατιωτικών δυνάμεων για την απελευθέρωση το μέλλον της πλούσιας πολιτιστικής κληρονομιάς της χώρας αυτής είναι άγνωστο. Όμως, μουσικοί και καλλιτέχνες από όλη τη χώρα δεν μένουν στην αδράνεια και έχουν συγκεντρωθεί για να περάσουν στην αντεπίθεση ενάντια στην τυραννική καταστολή της μουσικής τους, αυξάνοντας τις φωνές τους σε ένδειξη διαμαρτυρίας. Η ανάδειξη λοιπόν της μουσική από αυτήν τη χώρα τουλάχιστον για εμάς είναι χρέος. Η τραγουδίστρια ηθοποιός και χορεύτρια Fatoumata Diawara μάζεψε μερικούς εξέχοντες μουσικούς και ηχογράφησαν ένα τραγούδι για τον σκοπό αυτό. Το αποτέλεσμα είναι το παρακάτω τραγούδι με τον τίτλο Mali-Ko (Ειρήνη) με 40 κορυφαίους μουσικούς με μερικοί από αυτούς να είναι οι Amadou & Mariam, Oumou Sangare, Toumani Diabate, Bassekou Kouyate αλλά και άλλοι.

Ας ξεκινήσουμε λοιπόν από το καταξιωμένο δίδυμο Amadou and Mariam που είναι ένα παντρεμένο ζευγάρι, είναι και οι δυο τους τυφλοί και έχουν κάνει αρκετά μεγάλη επιτυχία σε όλον σχεδόν τον δυτικό κόσμο. Το τελευταίο τους album έχει τίτλο «Folila» που σημαίνει «μουσική» στη γλώσσα των Bambara, με μια τεράστια συμμετοχή του εκπληκτικού Toumani Diabate παίζοντας παράλληλα με εξέχοντες Δυτικούς καλλιτέχνες όπως τον Nick Zinner των Yeah Yeah Yeahs και τον Theophilus London. Το αποτέλεσμα είναι μια συναρπαστική και πλούσια σε υφή με ταυτόχρονα χαρούμενη αφρικανική μελωδία. 

Amadou and Mariam ft. Santigold - Dougou Badia

Για τη συνέχεια έχουμε την Khaira Arby and Her Band με τον ανεπίσημο τίτλο «Η βασίλισσα των blues της Ερήμου». Έχει συνδυάσει την παραδοσιακά προερχόμενη μουσική με ηλεκτρική κιθάρα, μπάσο ενώ υπάρχουν και άλλα όργανα όπως τα calabash (είδος κρουστών), ngoni (έγχορδο μουσικό όργανο), παραδοσιακό βιολί και trap drum kit. Με τα ιδιαίτερα soulful φωνητικά της τραγουδά για την αγάπη, την οικογένεια, τις γυναίκες και για τον πολέμο.

Khaira Arby and Her Band - Sourgou

Ο Baba Salah που φέρει το ψευδώνυμο ο «Jimi Hendrix της Αφρικής» με πατρίδα το  Gao στο βόρειο Μάλι αντιμετωπίζει ένα αβέβαιο μέλλον από τους θρησκευτικούς εξτρεμιστές που ξεκινήσουν έναν πόλεμο που απειλεί την πλούσια πολιτιστική κληρονομιά της πόλης.

 Baba Salah

Όταν η Bjork χρειάστηκε για το άλμπουμ της με τίτλο Volta έναν μουσικό της kora πήγε στο Μάλι και ηχογράφησε εκεί με τον καλύτερο μουσικό στον κόσμο τον Toumani Diabate. Ο Diabate, γεννήθηκε στη δυναστεία των griot που μπορούν να εντοπίζουν τις ρίζες τους 71 γενιές πίσω, παίζει πάνω από 25 χρόνια και περιλαμβάνει συνεργασίες με καλλιτέχνες φλαμένκο, τζαζ και ροκ μουσικούς. Η συνεργασία του με  τον μουσικό θρύλο του Μάλι Ali Farka Toure του έδωσε δύο βραβεία Grammy.

Ali Farka Toure & Toumani Diabate - Kala Djula

Η Rokia Traore αναμιγνύει την παραδοσιακή της μουσική κληρονομιά Bamana με μια πιο σύγχρονη βοκαλιστική προσέγγιση μεταφέροντας κλασσικά jazz standards στην δική της παραδοσιακή γλώσσα και στο ολότελα μοναδικό της στυλ. Στο επικείμενο άλμπουμ της Beautiful Africa που θα κυκλοφορήσει στις 8 Απριλίου η Traore θρηνεί για τα αποτελέσματα του πολέμου και καλεί για ειρήνη στην πατρίδα της.

 Rokia Traore - Dounia

Όπως ο Baba Salah έτσι και Sidi Toure έρχεται από το Gao. Ο τραγουδιστής-τραγουδοποιός αντλεί έμπνευση από την παραδοσιακή μουσική και τη θρησκεία, αλλά εκπέμπει έναν ήχο που ταιριάζει σε blues rock κουλτούρα. Έχει υπογράψει στο indie-rock label Thrill Jockey πριν μετακομίσει στις ΗΠΑ ενώ ήταν αυτός που ηγήθηκε την παραδοσιακή ορχήστρα του Gao, The Songhaï Stars και κέρδισε δύο εθνικά μουσικά βραβεία του Μάλι ως ο καλύτερος τραγουδιστής. Το Koïma είναι το νέο άλμπουμ του που είναι γεμάτο με αντιπαραθέσεις στην μετα-αποικιακή ζωή.

Sidi Toure and Friends: "Mali Song"

---

Φωτογραφία εξωφύλλου : Ralf Schulze